Zmiany w Regulaminie ROD

Krajowa Rada PZD Uchwałą Nr 7/II/2012 z 24 lutego 2012 roku wprowadziła 52 zmiany w dotychczasowym Regulaminie ROD, które weszły w życie z dniem 1 maja 2012 roku ( zob. link). Pamiętamy, iż uchwały i wytyczne Związku, obok szeregu innych aktów prawnych wskazanych w Regulaminie, wyznaczają zasady funkcjonowania i zarządzania rodzinnymi ogrodami działkowymi (§ 2 pkt 7).
Oto niektóre z nich (dziesięć) wybrane może dość subiektywnie, ale w przeświadczeniu, że dotyczą one możliwie najczęstszych czy też najistotniejszych sytuacji występujących w praktyce ROD. Zainteresowani mogą jednak w dyskusji uzupełnić przywołane zmiany o inne -ich zdaniem- równie ważne i przydatne. Przybliżenie ich działkowcom wydaje się sensowne, gdyż nigdy za wiele informacji umacniającej samorządność ogrodów. Wiemy też, że w myśl jednej z podstawowych zasad prawa Ignorantia iuris nocet (łac. – nieznajomość prawa szkodzi) niewiedza w tym przypadku nie zwalnia z obowiązku przestrzegania prawa. Nie można więc zasłaniać się jego nieznajomością, zwłaszcza gdy każdy działkowiec posiada „zieloną książeczkę” z przepisami i dysponuje informacją o nowelizacjach.

1. W § 4 ust. 2, w którym mowa o prawach i obowiązkach członka PZD dodano punkt 18), który stanowi, iż działkowicz ma prawo osobiście akceptować inwentaryzację naniesień i nasadzeń stanowiących jego własność, w związku z ich wyceną przez rzeczoznawcę w przypadku likwidacji ROD i wnosić uwagi do sporządzonej wyceny w formie operatu szacunkowego.
   Uzupełnienie to wydaje się ważnym zabezpieczeniem interesu działkowca, zwłaszcza dzisiaj, gdy tak wiele ROD ulega likwidacji.
2. Słyszy się też dzisiaj o przypadkach wprowadzania do ROD zarządów komisarycznych. Pewnie nie o wszystkich wiadomo szerzej, ale te które znamy, są szczególnie głośne. Z formalnego punku widzenia dzieje się tak wówczas, i tu musimy sięgnąć do § 48 ust. 2 Statutu PZD, gdy liczba dokooptowanych członków organu PZD przekroczy 50% jego ustalonego składu liczbowego, w którym jak wiadomo, większość muszą stanowić osoby pochodzące z wyboru. W przeciwnym razie wygasa ważność mandatów wszystkich członków i pojawia się organ komisaryczny. Jego składomawia prawnik Tomasz Terlecki w ’Biuletynie Informacyjnym’ z 2007 roku.
   Dla ilustracji przywołajmy przykład, tj. komentarz prawny Anny Kubuj ze strony internetowej PZD (link): jeśli walne zebranie ustaliło skład liczbowy zarządu ROD na siedem osób i tyleż wybrało, a obecnie liczba członków, to tylko cztery osoby, w tym jedna dokooptowana (pozostałe trzy: piąte, szóste i siódme miejsca to vacaty), wówczas uznać należy, że osoby pochodzące z wyboru (trzy) stanowią poniżej 50% składu i dlatego wygasa ważność mandatów wszystkim członkom zarządu. Większość, o której mowa w § 48 ust. 2 Statutu PZD odnosi się do liczby członków zarządu ROD ustalonych w trybie wyboru przez walne zebranie. W omawianym przypadku większość stanowiłoby czterech członków pochodzących właśnie z wyboru w składzie zarządu, co jest z kolei koniecznym warunkiem, by podejmowane w formie uchwał decyzje zarządu były prawomocne (zob. Regulamin § 39 ust.1).

3. Ważny dotychczasowy § 29 wyznaczający wykaz niezbędnych dokumentów na walne zebranie wzbogacony został o dwa punkty:
   - punkt 8) ustanawiający obowiązek przedłożenia oddzielnej uchwały na każde zadanie inwestycyjne. Dotychczasowy ‘projekt planu zamierzeń inwestycyjnych i remontowych’ pozostaje, ale jak widać – nie był wystarczający;
    - punkt 9) stanowiący o przedkładaniu walnemu zebraniu projektu uchwały w sprawie opłaty wodnej z podaniem terminu jej wnoszenia. Wprowadzenie pojęcia ‘opłaty wodnej’ w niejednym ogrodzie ułatwi zdobywanie funduszy na kilkakrotną w roku usługę odczytu, przeważnie kilkuset liczników wodnych. Przybliża sprawę nowy punkt 4  § 142, w którym wymienia się koszta ‘eksploatacji sieci ogólnoogrodowej’, zaś w punkcie 5 mówi się o zastosowaniu kary porządkowej za stwierdzone marnotrawstwo wody.
4. Nowa redakcja § 54 wprowadza istotną zmianę, gdy idzie o osobę księgowej ROD. Otóż osoba ta nie może być jednocześnie księgową i członkiem zarządu ROD: Obowiązku tego nie można powierzyć członkowi organu w ROD. W ogrodach, gdzie takie łączenie funkcji wystąpiło, z  dniem 1 maja 2012 r. z ‘automatu’  księgowa została wyłączona ze składu zarządu i powstał vacat.
5. Osoby ubiegające się o członkostwo Związku i prawo użytkowania działki w ROD składają wniosek, a następnie deklarację członkowską PZD (§ 62). Nowością jest ‘wniosek’, w którym zapewne chodzi o uzasadnienie starań o działkę w danym ROD. W dokumentach PZD zwraca się uwagę, by przydzielać działki osobom z tzw. pobliskiego ‘rejonu’ danego ROD. Dochodziło bowiem do wypaczeń, np. w przypadku działek nad morzem niemała część działkowców mieszka w …centralnej Polsce (por. sprawozdanie KR PZD na grudniowy zjazd delegatów w Warszawie).
6. Doprecyzowano także (§ 74 ust. 1) sposób przekazania działki nowemu użytkownikowi. Ogólnikowe poprzednie stwierdzenie ‘zarząd przekazuje’ zastąpiono określeniem: ‘upoważniony przedstawiciel zarządu wprowadza nowego użytkownika na działkę’. Ma to zapobiec samowolnemu podejmowaniu użytkowania działki tuż po jej sprzedaży, często bez dopełnienia wymaganych formalności, co uchroni obie strony: zarząd oraz działkowca przed zdarzającymi się „niespodziankami” wynikającymi z niedomówień przy prywatnej transakcji.
7. Doprecyzowano, poprzez nadanie nowego brzmienia lub dodanie punktów do istniejących paragrafów, problem porzucenia działki (§ 80 ust. 2) oraz określenia czasu (nieużytkowania lub niezagospodarowania działki w ROD w ciągu 9 miesięcy od jej przydzielenia), po którym zarząd staje się ponownie dysponentem działki - § 81 punkt 3).
8. W paragrafie 83 dodano punkt 2, z którego wynika, że działkę zagospodarowaną w sposób rażąco sprzeczny z postanowieniami regulaminu ROD, zarząd może przydzielić nowemu użytkownikowi, o ile ten ‘zobowiąże się na piśmie do usunięcia w odpowiednim terminie nieprawidłowości w zagospodarowaniu, a w szczególności do rozebrania altany lub innego obiektu, przejmując w tym względzie pełną odpowiedzialność’.
   Można sobie wyobrazić, że w praktyce konsekwentny zarząd wyegzekwuje dzięki tej nowej kompetencji naprawienie wszystkich uchybień poprzedniego użytkownika działki. Pewnie będzie też trudniej sprzedać działkę z widocznymi naruszeniami prawa ogrodowego.
9. W przypadku trudności w wyegzekwowaniu obowiązku opuszczenia działki w stosownym terminie przez użytkownika, któremu członkostwo Związku ustało, przewidziano w § 90 ust. 2 oraz ust. 3 trzykrotność opłat, które jednak nie zwalniają z obowiązku niezwłocznego opuszczenia działki.
10. Na uwagę zasługuje też nowe brzmienie § 148 ust. 3, które pozostawia do decyzji walnego zebrania wysokość i sposób wyliczenia opłaty na rzecz ogrodu oraz termin jej uiszczania. Opłata pozostaje w całości w dyspozycji zarządu i jest przeznaczona na funkcjonowanie ogrodu, w szczególności na pokrycie kosztów wywozu śmieci, amortyzacji i bieżącej konserwacji infrastruktury (np. drogi, bramy, Internet). Można więc będzie każdego roku uchwalać ją w sposób proporcjonalny do okresu użytkowania działki przez całorocznych mieszkańców ROD, traktując jednocześnie takie rozwiązanie jako doraźne. Całoroczne zamieszkiwanie jest bowiem rażącym złamaniem prawa ROD i powinno być z działkowej praktyki wyeliminowane.