Wrzesień na działce to czas zbiorów owoców i warzyw, ale też miesiąc, w którym żegnamy lato i rozpoczynamy przygotowania ogrodu do zimy. To świetny czas na wykonywanie prac ogrodowych. Z całą pewnością ogród odwdzięczy się za te działania wiosną i latem, kiedy będzie można podziwiać rozkwit kwiatów i zbierać plony z wcześniej posadzonych roślin. Choć wrzesień w ogrodzie jest jeszcze słoneczny i ciepły, promienie słońca już nie dostarczają tyle ciepła, co w sierpniu. Należy liczyć się z chłodnymi nocami, a oczekiwane opady deszczu zapewniają odpowiednie warunki do wzrostu roślin. Sprawia to, że rośliny posadzone jesienią lepiej rosną, nie usychają i nie wymagają takiej opieki i intensywnego doglądania, jak te posadzone wiosną.
Wrzesień w ogrodzie to na pewno czas zbierania owoców, zwłaszcza jabłek i gruszek oraz późnych odmian śliwek. Można także zbierać winogrona, jeżyny, późną odmianę malin. Cieszy także orzech włoski i leszczyna. Orzechy włoskie najczęściej zbiera się dopiero po opadnięciu z drzewa, natomiast orzechy laskowe, gdy są w pełni dojrzałe i wypadają z okryw. Po zbiorze orzechy laskowe należy dosuszać przez 2-3 tygodnie.
Jeśli wrzesień jest suchy i słoneczny należy dbać o nawodnienie i odchwaszczać grządki. Pomimo opadów deszczu, wody jest zwykle zbyt mało, aby zapewnić roślinom prawidłowy wzrost i dodatkowo zmagazynowanie jej odpowiedniej ilości przed zimą, co ułatwi przetrwanie. Dostateczna ilość wody w glebie pozwoli jeszcze na dorastanie korzeni późnych odmian marchwi, buraków. Regularne podlewanie stwarza też warunki dla wzrostu warzyw kapustnych, które wymagają dużo wody, szczególnie w czasie wiązania i dorastania główek oraz róż.
Zbieramy bób i fasolę na suche ziarno. Fasolę na suche nasiona wyrywamy, gdy liście już zżółkną i zaczynają opadać, zaś strąki są kremowe lub żółtawe i podeschnięte. Na zimowe przechowanie wyrywamy także cebulę. Rozpoczynamy zbiory warzyw korzeniowych, m.in. buraków, marchwi, pietruszki i selera.
Sadzimy wrzosy, które jesienią pięknie kwitną. Najlepsze do założenia wrzosowej rabaty są stanowiska słoneczne z lekką i przepuszczalną, próchniczą glebą o pH 3,5 do 5,0.
Większość bulw, cebul i kłączy bylin nie zimujących w gruncie, a posadzonych wiosną należy wykopać we wrześniu lub październiku i przechować aż do wiosny następnego roku, kiedy to znowu umieszcza się je w ziemi.
Wrzesień to dobry czas na sadzenie drzew i krzewów. Po raz ostatni w tym sezonie strzyżemy żywopłoty formowane. Pamiętajmy, że zbyt późne przycinanie drzew i krzewów opóźnia ich przygotowanie się do zimy, co może skutkować przemarznięciem roślin.
Wrzesień to dobra pora na zakładanie nowych trawników lub renowację tych, które źle wyglądają. Ponieważ trawa rośnie jeszcze dość intensywnie, kosimy ją nie rzadziej niż raz w tygodniu. Jeśli jest sucho, pamiętajmy o regularnym podlewaniu.
We wrześniu siejemy rośliny ozime na nawóz zielony, które przykopiemy wiosną – na glebach lekkich żyto ozime lub mieszankę wyki kosmatej i żyta, a na zwięzłych – rzepak.
Pod koniec lata należy zmienić nawozy na tak zwane nawozy jesienne, które pomagają przygotować się roślinom do zimy oraz ułatwiają im start wiosną. Ich skład różni się od nawozów stosowanych w pełni sezonu. Nie zawierają lub mają bardzo małą zawartość azotu. Za to zwiększony jest w ich składzie udział fosforu i potasu. Nie wolno zapominać o nawozach organicznych. Zawierają one cenną próchnicę oraz wszystkie potrzebne roślinom mikro- i makroelementy, sprzyjają rozwojowi pożytecznych organizmów w glebie i poprawiają jej strukturę, co ułatwia roślinom przetrwanie suszy fizjologicznej zimą.
Piotr Szypiło
Instruktor ds. Ogrodniczych
