Zwierzęta dziko żyjące coraz odważniej wkraczają na tereny miejskie oraz bytują w bezpośredniej bliskości siedzib ludzkich. Obecność dzików w ogrodach działkowych może powodować i często powoduje znaczne szkody. Nasuwa się pytanie kto jest właścicielem i odpowiada za te zwierzęta i czy działkowcy mogą liczyć na odszkodowanie za straty poniesione w wyniku żerowania dzików?
Zgodnie z polskim prawem dziki, jak i wszystkie zwierzęta łowne, są własnością Państwa Polskiego. Ustawa Prawo łowieckie (Dz. U. z 2020 r. poz.67 z późn. zm.) w art. 45 ust. 3 stanowi, że wprzypadku szczególnego zagrożenia w prawidłowym funkcjonowaniu obiektów produkcyjnych i użyteczności publicznej przez zwierzę, starosta (lub prezydent miasta na prawach powiatu) w porozumieniu z Polskim Związkiem Łowieckim może wydać decyzję o odłowie z uśmierceniem lub odstrzale redukcyjnym.
Pomimo że redukcji populacji dzików dokonuje się na terenach produkcyjnych i użyteczności publicznej, prowadzenie odstrzału dzików na terenie ogrodów działkowych położonych w miastach nie jest możliwe ze względu na przepisy prawa miejscowego wynikające z bliskiej odległości od ulic i zabudowań mieszkalnych. Z kolei przeszkodą do realizacji ewentualnej decyzji o odłowie zwierząt jest brak wystarczającej ilości dostępnych odłowni o odpowiednich rozmiarach. Ponadto aktualnie (w związku z zagrożeniem ASF) nie wykonuje się odłowu dzików i ich relokacji, a wyłącznie odłów z uśmierceniem.
Tym niemniej w przypadku napotkania dzikich zwierząt w ogrodach działkowych należy reagować. Zgłoszenie pojawienia się dzików dokonuje się pod numerem telefonu 986. StrażMiejska weryfikuje zgłoszenie na miejscu i przekazuje do właściwego organu. W każdym mieście jest przyjęty schemat powiadamiania jednostek w przypadku pojawienia się dzikich zwierząt.
Na terenie Miasta Lublin wygląda to następująco:
Na stronach internetowych samorządów znajdują się opublikowane zasady postępowania w przypadku pojawienia się dzikich zwierząt oraz schematy powiadamiania określonych jednostek o tej sytuacji. Warto poznać jak ta procedura wygląda w różnych miastach.
Niestety według ustawy o ochronie przyrodydziałkowcom nie przysługuje odszkodowanie za straty z powodu zniszczenia upraw przez dziki (Art. 126. ust. 6 pkt 1 (Dz.U.2020.55)). Takie odszkodowanie przewidziane jest wyłącznie dla rolników (właścicieli lub posiadaczy gruntów), prowadzących produkcję rolną. W sytuacji gdy ogród działkowy znajduje się na terenie wyłączonym z obwodu łowieckiego, działkowcy mogą wystąpić do sejmiku wojewódzkiego, który przy podjęciu określonych procedur może takie odszkodowanie wypłacić (jednak nie musi). Biorąc pod uwagę prawo własności składników majątkowych w tym nasadzeń znajdujących się na działce w ROD (Art. 30. pkt 2 ustawy o rod (Dz.U.2017.2176)), działkowiec może domagać się przyznania odszkodowania za zniszczenie roślin trwałych przez zwierzęta dziko żyjące również na drodze sądowej.
Anna Ewa Michowska
