W dniu 22 kwietnia br. W Warszawie odbyła się narada dla prezesów i dyrektorów biur OZ, której przewodniczył Prezes PZD Eugeniusz Kondracki. Posiedzenie poświęcone było aktualnej sytuacji Związku oraz działań podejmowanych w różnych dziedzinach przez struktury PZD. Podczas narady m.in. oceniono dotychczasowy przebieg walnych zebrań oraz problemy ogrodów i działkowców związane z opłatami za śmieciami, inwestycje w ROD i zdobywanie środków unijnych oraz krajowych na ten cel, jak również realizację art. 76 ustawy o ROD.
Problem zamieszkiwania w ROD
Jednym z głównych tematów było omówienie działań podejmowanych przez struktury PZD w związku z problemem zamieszkiwania i budowy altan ponadnormatywnych w ROD. Już w 2015 roku Okręgowe Zarządy zostały zobligowane przez Krajową Radę do przeprowadzenie pełnej analizy problemu zamieszkiwania i altan ponadnormatywnych w swoich okręgach. Podczas narady Wioletta Zaleska z Wydziału Prezydialnego KR PZD przedstawiła bieżące podsumowanie i analizę nadesłanych w ostatnim czasie informacji. Do szczególnych działań zobowiązane zostały okręgi, w których problem jest największy. Swoim działaniem mają one zmierzać do zahamowania i wyeliminowania tego problemu w przyszłości. W tej sprawie w okręgach organizowane są spotkania z władzami miast, posłami i lokalnymi politykami i urzędnikami. Ponadto w niektórych okręgach prowadzona jest szeroka współpraca w tym temacie z lokalnymi mediami. Temat poruszany jest również na walnych zebraniach i naradach kolegiów prezesów. Podczas narady omówiono, jakie występują trudności, jak przebiega realizacja zaleceń Krajowej Rady PZD zmierzających do niwelowania tego problemu oraz co należy zrobić, by realizacja tych postulatów była lepsza, szybsza i pełniejsza.
Pozytywne sygnały normalizacji
Najwięcej czasu poświęcono na dyskusje, które pokazały, że temat zamieszkiwania w ROD i budowy altan ponadnormatywnych jest trudny i wymaga wiele zaangażowania ze strony struktur PZD. Dostrzeżono jednak pierwsze pozytywne efekty działań podejmowanych przez Związek. Nagłośnianie medialne sprawiło, że problem dotarł do świadomości ludzi. Są liczne dyskusje w portalach, mediach społecznościowych – zmienia się mentalność i sposób postrzegania ogrodów, które nie powinny być wykorzystywane do działań niezgodnych z prawem. Pojawiły się głosy, że publiczna dyskusja dot. zagrożeń, jakie niesie zamieszkiwanie w ROD sprawiła, że wiele osób wyprowadziło się z altan z powrotem do swoich mieszkań. W toczących się dyskusjach wielokrotnie podkreślono także trudności i nieskuteczność działań Nadzoru Budowlanego, który nie pomaga w ostatecznym rozwiązywaniu tego problemu. Jednak podjęte dotychczas działania struktur Związku sprawiły, że ludzie zobaczyli prawdziwe oblicze zamieszkiwania i budowy altan ponadnormatywnych, a nie te wykreowane przez stowarzyszenia skupiające osoby, które łamią w tym względzie obowiązujące prawo.
Prezes PZD Eugeniusz Kondracki przypomniał także o wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich, który podjął temat zamieszkiwania w ROD. Wspomniał też o licznie nadsyłanych od OZ, zarządów ROD i działkowców listów i stanowisk, z których możemy dowiedzieć się, co o tym myśli całe środowisko działkowe. Odpowiedzi działkowców dotyczą także interpelacji posłanki Krystyny Sibińskiej, która zabrała głos w tej sprawie stając w obronie działkowców łamiących prawo.
Ocena walnych zebrań
Podczas narady oceniono przygotowania, przebieg i wyniki odbytych dotychczas walnych zebrań w ROD. Zarządy, które przeprowadziły już w swoich ogrodach zebrania przygotowały je w oparciu o wytyczne i wzory druków przygotowanych przez Krajową Rade PZD oraz przy współpracy z okręgowymi zarządami. Jak oceniła Zofia Rut-Skórzyńska z Wydziału Prezydialnego KR PZD, pozwoliło to na sprawną i zorganizowaną obsługę zebrań. Frekwencja jest podobna do tej notowanej w latach poprzednich. Podczas zebrań działkowcy poruszają wiele istotnych dla funkcjonowania ROD tematów, wśród nich są: statut PZD, regulamin ROD i inne sprawy związane z przestrzeganiem prawa, w tym, przenoszenie praw do działki, budownictwo ponadnormatywne i zamieszkiwanie w ROD. Poruszany jest też problem śmieci i opłat ogrodowych, bezpieczeństwa w ogrodzie, zwierząt, zadań inwestycyjnych i remontowych oraz pozyskiwania środków na ich realizację, a także podejmowanej współpracy z samorządami. Tam, gdzie nie ma uregulowanego stanu prawnego gruntów ROD poruszany jest także temat wniosków z art. 76 ustawy o ROD. Podczas zebrań panuje przyjazna atmosfera, co jest wynikiem dobrego przygotowania tych zebrań i dobrego prowadzenia. Zaobserwowano także duże zainteresowanie sprawami aktualnymi, które dotyczą wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskiej i posłanki Krystyny Sibińskiej. Działkowcy wyrażają swój sprzeciw wobec zamieszkiwania w ROD i obawy przekształcenia ogrodów w osiedla mieszkaniowe. Wszyscy popierają działania Związku w tej sprawie zmierzające do egzekwowania prawa w stosunku do działkowców łamiących prawo. - Panuje powszechne przekonanie, że PZD powinien walczyć o zlikwidowanie tego zjawiska. Działkowcy podkreślają, ze z PZD czują się bezpiecznie i widzą korzyści, jakie mają z przynależności do ogólnopolskiej, silnej organizacji – mówiła Zofia Rut-Skórzyńska. Działkowcy wyrażają również duże zainteresowanie pozyskaniem środków na rozwój, modernizacje i inwestycje, ale głównie w ramach wsparcia od Związku, z gmin i budżetów obywatelskich. - Zarówno Zarządy ROD, jak i OZ dobrze przygotowały kampanie sprawozdawczą i dobrze obsługują walne zebrania w ROD – podsumował Prezes PZD Eugeniusz Kondracki.
Opłaty za śmieci
- Przeprowadzone dotychczas badanie sytuacji przez Krajową Radę pokazało, że wprowadzane od 1 lutego 2016 r. opłaty ryczałtowe są nieadekwatne do potrzeb działkowców i są zbyt wysokie – mówiła Monika Pilzak z Wydziału Gospodarki Gruntami. Przypomniała, że uchwały wprowadzające ryczałtową opłatę za wywóz śmieci można zaskarżać do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Taki sposób poboru należności obowiązuje już w wielu ogrodach działkowych. Przypomniano o potrzebie segregacji śmieci – zwłaszcza w kontekście trwającej wiosny i co za tym idzie – corocznymi porządkami na działkach. Odpowiednia segregacja śmieci pozwoli działkowcom na uniknięcie dodatkowych, zupełnie niepotrzebnych kosztów. - Zasady wywozu śmieci można zmienić, a opłaty obniżyć, ale wymaga to wiele wysiłku i indywidualnych rozmów z gminą. Udało się obniżyć opłatę m.in. w Bydgoszczy i Koronowie. Niestety opłat tych nie chcą obniżyć duże miasta. Stąd też w tej sprawie OZ spotykają się i rozmawiają w włodarzami gmin i parlamentarzystami – mówiła M. Pilzak.
Wskazała, że wiele ogrodów zaopatruje się w sprzęty i rozdrabniarki do gałęzi, które pozwalają na lepsze gospodarowanie miejscem w kontenerach na śmieci. W niektórych miejscach są także bezpłatne punkty przyjmowania wielogabarytowych śmieci. Wspomniała też o konieczności rozliczania się osobno działkowców zamieszkujących w ROD, by nie obciążali oni wszystkich działkowców kosztami wywozu swoich śmieci. Podczas dyskusji zwrócono uwagę, że system ryczałtowy jest głęboko niesprawiedliwy, bo opłaty zostały uśrednione, a poszkodowani są uczciwi działkowcy, którzy nie mieszkają w ROD. Ponadto zwrócono uwagę, że gminy nie są przystosowane do wywozu gałęzi, a nie można spalać ich w ROD, zatem muszą zapłacić za to gminom.
Inwestycje w ROD i pozyskiwanie funduszy
- Do końca miesiąca trwa zbieranie danych na temat zrealizowanych inwestycji i planów na kolejny rok. Z zebranych dotąd informacji wynika, że dotychczas niespełna ¼ ogrodów zgłosiła takie zamiary – mówiła Agnieszka Rudawska z WGG. Potwierdza się też to, co było wiadome od dawna, że pomoc zewnętrzna dla ogrodów jest znikoma i mieści się w granicach zaledwie 3 procent. Gminy w dalszym ciągu niechętnie wykładają własne fundusze na inwestycje w ogrodach. Z kolei wiele zarządów ROD uważa, że możliwość pozyskania funduszy ze środków unijnych jest zbyt trudna i obawia się podejmowania takiego wyzwania. Agnieszka Rudawska przypomniała także, że Krajowa Rada przyjęła program zachęcający do modernizacji ROD i będący pomocą dla ogrodów i okręgów. Wskazała także jakie są możliwości pozyskania środków ze Związku czy to w postaci pożyczki czy bezzwrotnej dotacji. W sprawie środków unijnych głos zabrała Wioletta Zaleska z Wydziału Prezydialnego. Wskazała, że w konkursach o dotacje unijne startować będą ogrody z OZ w Zielonej Górze, OZ Podlaskiego, OZ Warmińsko-Mazurskiego, Podkarpackiego, i Opolskiego. Temat jest jednym z priorytetowych dla Związku, dlatego padły propozycje szkoleń, spotkań i czerpania informacji z profesjonalnego wsparcia.
Jak mówiła W. Zaleska, w ogrodach jest zainteresowanie pozyskiwaniem środków krajowych, unijnych i autorskich, dlatego konieczna jest pomoc OZ w tym względzie. Podczas narady zaprezentowane zostały wszystkie możliwości zdobywania środków na potrzeby ROD z budżetów gmin w postaci dotacji celowych, małych grantów, budżetów obywatelskich, ze środków przeznaczonych na programy rządowe i pozarządowe, a także akumulatory społeczne i autorskie projekty, jak Aviva czy Lechstarter. Wszystkie szczegóły znajdują się także na stronie www.pzd.pl.
Realizacja art. 76
Omówiono działania podejmowane przez OZ ws. art. 75 ustawy o ROD. Procedura jest maksymalnie uproszczona, decyzje wydawane są na podstawie jedynie złożenia wniosków. - Wnioski złożyły już okręg: małopolski, śląski, świętokrzyski, toruńsko-włocławski i zielonogórski – wskazała Kierownik WGG Mariola Kobylińska. Niewiele jest nowych decyzji z mocy art. 76 ustawy o ROD. W stosunku do poprzedniego bilansu podjęte rozstrzygnięcia dotyczą kolejnych 3 proc. ROD.
Wytyczne do sprawozdań finansowych
Główna księgowa Mirosława Marks przypomniała, że termin składania sprawozdań finansowych i preliminarzy OZ minął z końcem marca. Natomiast okręgowe zarządy zbiorcze sprawozdania i preliminarze finansowe rodzinnych ogrodów działkowych powinny przekazać do Krajowej Rady do 31 maja. Wskazała, że do końca czerwca PZD musi sporządzić zbiorcze sprawozdanie finansowe Związku, które jest sumą sprawozdań OZ ROD i KR PZD. Sprawozdanie to zostanie zbadane przez Krajowa Komisję Rewizyjną i zatwierdzane przez Krajową Radę. Omówiono także temat związany z przygotowaniami programu księgowego dla wszystkich ROD. Ponieważ jest to ogromna inicjatywa, która objąć ma swoim zasięgiem ponad 4,5 tysiąca ROD w Polsce, konieczne są dalsze konsultacje w tej sprawie, by zarządy ROD mogły otrzymać nowoczesny, kompleksowy i spełniający wszystkie oczekiwania program do księgowości. W związku z powyższym temat ten wymaga kolejnych konsultacji i dalszej analizy.
Wykorzystanie majątku Związku
Mec. Tomasz Terlecki mówił o konieczności przyjęcia oraz wdrożenia podjętej przez Prezydium Krajowej Rady PZD uchwały nr 382/2015 w sprawie czerpania i wykorzystania dochodów z majątku Polskiego Związku Działkowców. Przypomniał, że PZD jako stowarzyszenie ogrodowe nie może prowadzić działalności gospodarczej, ale jednostki PZD mogą czerpać dochody z majątku Związku. - Taka działalność musi się jednak odznaczać okazjonalnością, krótkotrwałością i mieć charakter uboczny. Tylko wtedy nie będzie ona uznana za działalność gospodarczą – mówił mec. Terlecki. Jak zaznaczył, w tym kontekście czerpanie dochodów z tablic reklamowych (tzw. billboardów) stanowi działalność gospodarczą, ponieważ charakteryzuje się długim okresem trwania. Może to powodować negatywne skutki podatkowe, łącznie z indywidualną odpowiedzialnością majątkową i karno-skarbową osób dopuszczających i firmujących taką działalność. Jak wspomniano już dzisiaj władze niektórych miast prowadzą szerokie kontrole dotyczące stawiania billboardów na terenach ROD w kontekście ustawy – Prawo budowlane oraz tzw. ustawy krajobrazowej. Te działania mogą skutkować negatywnymi konsekwencjami dla poszczególnych jednostek PZD. Szczególnie duża aktywność w tym względzie zauważono w Warszawie, m.in. w Warszawie, gdzie Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego nakazał bezzwłoczną rozbiórkę większości banerów reklamowych w ROD.
Aktywność medialna
Tematem obrad była także działalność medialna okręgów. Wskazane zostały propozycje, które mogą przyczynić się do zwiększenia współpracy z mediami lokalnymi, a także lepszego przepływu informacji pomiędzy OZ i Krajową Radą. Pozytywnie oceniono także wydawanie Zielonej Rzeczpospolitej. Pojawiły się postulaty, by szerzej opisywane były tam ogrodowe inicjatywy i wydarzenia, a także by więcej było tematów z dziedziny prawa i nowinek ogrodniczych. Kolejny numer gazety już niedługo, a wszelkie uwagi z pewnością sprawią, że gazeta ta będzie jeszcze lepszym źródłem informacji dla środowiska działkowego.
Narada prezesów i dyrektorów OZ pokazała, że aktualnie wiele tematów wymaga dokładnego zbadania, zaś udział w naradzie sprzyja wymianie doświadczeń. Panowała dobra i sprzyjające dyskusji atmosfera. Prezesi i dyrektorzy OZ aktywnie uczestniczyli w toczącej się debacie, dzieląc się swoimi doświadczeniami i praktycznymi pomysłami. Przedstawiano własne opinie dotyczące poszczególnych kwestii poruszanych podczas zebrania. Jednak ze względu na duży zakres tematyczny nie wszystkie tematy udało się szczegółowo omówić. Dlatego warto, by tego typu narady odbywały się w miarę potrzeby regularnie. Tylko poprzez uczestniczenie w konstruktywnej i merytorycznej dyskusji można szukać sposobów rozwiązywania zaistniałych problemów oraz wypracowywać rozwiązania sprzyjające rozwojowi rodzinnych ogrodów działkowych w Polsce.
AH
