Jak sama nazwa wskazuje jest to związek działkowców, a więc to działkowcy mają w PZD pełnię władzy na każdym szczeblu zarządzania.
O takim stanie przesądza § 42 ust. 1 statutu PZD, który stanowi, że członkiem organu Związku może być jedynie członek zwyczajny PZD, a więc tylko osoba użytkująca działkę w ROD może być członkiem organów PZD od ogrodu począwszy, a na organach krajowych kończąc. Wszystkie organy PZD pochodzą z wyborów, poszczególne funkcje w organach wszystkich szczebli pochodzą również z wyboru.
Ilu członków PZD zarządza Związkiem?
Jest 4941 rodzinnych ogrodów działkowych. W 2010 r. na walnych zebraniach sprawozdawczo-wyborczych, które są najwyższym organem PZD w ROD udział wzięło blisko 450 tysięcy członków Związku. To ci członkowie wybrali swój zarząd, zatwierdzili plan działania, wcześniej rozliczyli poprzedni zarząd z działalności w całej kadencji i oczywiście, jak co roku uchwalili niezbędne opłaty na funkcjonowanie ogrodu.
Zarząd ROD może składać się z 5 do 11 członków (§ 88 ust. 2 statutu PZD). Średnio wynosi to ok. 7 na jeden ogród. Łącznie jest 34 600 członków zarządów ROD
Jest 26 okręgowych zarządów. Okręgowy zarząd jest wybierany na okręgowym zjeździe. Delegatów na te zjazdy wybierają spośród siebie działkowcy ze wszystkich ogrodów podczas walnych zebrań.
Okręgowy zarząd liczy 19 do 39 członków (§ 110 ust. 2 statutu PZD). Jest 650 członków okręgowych zarządów.
Krajowa Rada liczy 52 członków (§ 147 ust. 2 statutu PZD) wybieranych przez Krajowy Zjazd Delegatów. Delegatów na Krajowy Zjazd wybierają okręgowe zjazdy. Obecna Krajowa Rada została wybrana podczas IX Krajowego Zjazdu Delegatów PZD w dniu 17 grudnia 2011 r.
Zarządy ROD, okręgowe zarządy i Krajowa Rada wybierają prezesa, wiceprezesów, skarbnika i sekretarza.
Na szczeblu zarządzania, nie licząc walnych zebrań i zjazdów, działa obecnie ok. 35 300 członków PZD
Kto w Związku sprawuje kontrolę?
Na każdym szczeblu od ROD do organów krajowych działkowcy uczestniczący w walnych zebraniach i zjazdach wybierają komisje rewizyjne jako niezależne organy kontrolne, w skład których wchodzi odpowiednio:
w 4941 ROD od 3–9 członków (§ 94 ust. 2 statutu PZD) - Łącznie – 24 700 działkowców
w 26 okręgach od 7–11 członków (§ 127 ust. 2 statutu PZD) – Łącznie – 210 działkowców.
Krajowa Komisja Rewizyjna – 11 członków (§ 153 ust. 2 statutu PZD). Obecna Komisja została wybrana podczas IX Krajowego Zjazdu Delegatów PZD w dniu 17 grudnia 2012 r,
Łącznie kontrolę wewnętrzną w PZD sprawuje 4968 organów i 24 920 członków PZD. Komisje rewizyjne są niezależne od organów zarządzania i podlegają wyłącznie walnym zebraniom oraz zjazdom.
Kto w Związku rozstrzyga spory?
W PZD funkcjonuje również wewnętrzny sąd organizacyjny zapewniający każdemu członkowi Związku ochronę jego praw w postępowaniu wewnątrzzwiązkowym. Komisje rozjemcze funkcjonują we wszystkich jednostkach organizacyjnych PZD.
W 4941 ROD komisje rozjemcze składają się z 3 do 9 osób. Łącznie 20 000 członków PZD.
W 26 okręgach okręgowe komisje rozjemcze składają się z od 7 do 11 członków. Łącznie 200 członków PZD.
Krajowa Komisja Rozjemcza liczy 13 członków (§ 158 ust. 2 statutu PZD). Łącznie w komisja rozjemczych funkcjonuje 20 213 członków PZD.
Komisje rozjemcze są niezależne od organów zarządzania i kontrolnych i podlegają wyłącznie walnym zebraniom oraz zjazdom.
Łącznie w organach PZD od ogrodowych do krajowych jest 80 000 członków
PZD (Jest to mniej niż wynika z prostego podsumowania, gdyż niektóre osoby sprawują funkcję w rodzinnym ogrodzie działkowym i również w wyższym organie Związku).
Można zatem powiedzieć, że w Polskim Związku Działkowców rządzi w sposób bezpośredni 80 tysięcy działkowców. Dla pełnego obrazu, do tej liczby możemy doliczyć blisko 6000 instruktorów Społecznej Służby Instruktorskiej zajmujących się bezpośrednim doradztwem ogrodniczym dla działkowców.
Odpowiedź na postawione pytanie może być tylko jedna – w Polskim Związku Działkowców rządzą działkowcy.
Marek Pytka
Kier. Wydziału Prezydialnego KR PZD
Kto rządzi w PZD?
