W związku z nagłą sytuacją powodziową i alarmującymi doniesieniami z południa kraju, a w szczególności z województw: dolnośląskiego, opolskiego , śląskiego, lubuskiego, w których to poszczególne miasta i gminy dotknęła sytuacja kryzysowa, Prezes PZD zwrócił się do właściwych terytorialnie okręgowych zarządów PZD: tj.: opolskiego, sudeckiego, śląskiego, w Legnicy oraz we Wrocławiu i Zielonej Górze o bieżący monitoring tej krytycznej sytuacji i bardzo dotkliwej w skutkach dla społeczności tych regionów, a w tym także użytkowników działek w rodzinnych ogrodach działkowych i zarządów ROD, które nimi zarządzają.
Okręgowe zarządy PZD poproszone zostały o zbadanie, we współpracy z Zarządami ROD, sytuacji w zalanych lub podtopionych ogrodach, ustalenie liczby, powierzchni ROD i działek, które ucierpiały na skutek powodzi, a także ustalenie strat, w tym propozycji koniecznych do podjęcia działań w celu jak najszybszego przywrócenia ROD do normalnego funkcjonowania.
Wpłynęły raporty z OZ: opolskiego, sudeckiego i śląskiego, w Legnicy we Wrocławiu i Zielonej Górze.
Przekazane dane są nadal danymi podlegającymi zmianom z uwagi na fakt, iż w rejonie objętym powodzią występują utrudnienia w przemieszczaniu się, które uniemożliwiają dokładne rozeznanie. Ponadto z uwagi na awarie i wyłączenia sieci energetycznych utrudniony jest również kontakt telefoniczny z zarządami ROD.
OZ Opolski PZD
I raport wskazuje na 10 ROD, które ucierpiały podając, że ogrody w całości lub w znacznej części zostały zalane a woda sięga od 1metra a w wielu przypadkach poziom wody sięga powyżej dachów altanek.
Na terenie województwa opolskiego dotknięte zostały następujące ROD:
Na obszarze miasta i gminy Nysa: im. A. Mickiewicza, im. Andrzejewskiego, „Metalowiec”, „Kolejarz”, „Garnizonowy”;
Na obszarze miasta i gminy Głuchołazy : „Sudety”, „Nad Białką”;
Na terenie miejscowości Prudnik: im. Tadeusza Kościuszki oraz „Fortex”;
Ponadto ROD „Rolnik” z Przełęku, ROD „Złocień” z Niemodlina, ROD „Spoiwo” z Choruli oraz ROD „Zgoda” w Kietrzu. OZ Opolski PZD wskazuje że łącznie dotknięty obszar ROD szacunkowo wynosi blisko 90 ha i obejmuje blisko 3000 indywidualnych działek rodzinnych.
II raport
OZ Opolski uzupełnia poprzedni raport o sytuacji powodziowej wskazując, że kolejne ogrody ucierpiały wskutek powodzi: tj. im. Jana Kazimierza z Głogówka, gdzie zalany został jeden sektor ogrodu, ROD 1000-lecia w Lewinie Brzeskim, gdzie obszar ogrodu wynoszący ponad 40 ha znalazł się całkowicie pod wodą i ucierpiało 930 indywidualnych działek.
Zatem na terenie województwa opolskiego zalanych całkowicie lub podtopionych zostało 16 ROD o powierzchni blisko 200 ha gdzie zniszczone zostały całe uprawy i naniesienia działkowców z blisko 5 tyś, działek. W całym rejonie objętym powodzią nadal są utrudnienia w przemieszczaniu się, które uniemożliwiają dokładne rozeznanie strat i sytuacji.
III raport
OZ Opolski zawiadamia, że na dzień 24 września br sytuacja powodziowa na terenie województwa opolskiego zaczyna się stabilizować. OZ jest w stałym kontakcie z zarządami ROD oraz działkowcami z obszaru objętego powodzią. OZ PZD w Opolu zwrócił się do stacji Chemiczno-Rolniczej w Opolu o objęcie ogrodów działkowych bezpłatnym badaniem gleby zalanych ROD oraz sfinansowanie wapnowania gleby po jej oczyszczeniu z mułu oraz zalegających osadów popowodziowych oraz pomoc w oczyszczaniu studni. Zwrócił się także do burmistrzów gmin, na których znajdują się zalane ROD o pomoc w usunięciu odpadów komunalnych z zalanych działek oraz altan, a także o pomoc w usunięciu naniesionego mułu oraz innych osadów popowodziowych.
OZ we Wrocławiu informuje o podtopieniach i zalaniach na terenie 12 ogrodów:
- ROD „Włókniarz” osiedle Stabłowice - pow. ok. 5 ha, 120 działek zalany wodami rzeki Bystrzycy od 10 cm do 1 m;
- ROD „Antena” osiedle Grabiszyn o pow. około 2 ha, 42 działki zalane wodami rzeki Ślęzy na wysokość ok. 0,5 m;
- ROD „Starachowice” osiedle Starachowice o pow. ok. 0,2 ha – 6 działek zalanych wodami rzeki Ługowiny;
- ROD „Park Wschodni” osiedle Książe Małe zostało zalanych 15 działek ogrodowych na powierzchni 0,5 ha wodami rzeki Oławka;
- ROD „X lecia” osiedle Grabiszyn – pow. ok. 1 ha – 29 działek ogrodowych, zalanych wodami rzeki Ślęzy do około 50 cm;
- ROD im. B. Chrobrego w Oławie – pow. ok. 0,30 ha – 8 działek ogrodowych, zalanych wodami rzeki Odra do około 20 cm;
- ROD „Partynice” we Wrocławiu – pow. ok. 0,30 ha – 6 działek ogrodowych, zalanych wodami rzeki Ślęzy do około 20 cm;
- ROD „Poranek” w Wiązowie – pow. ok. 1,90 ha – 59 działek ogrodowych, zalanych wodami rzeki Oławka do około 30 cm;
- ROD „ Relaks” w Górze – pow. ok.1,35 ha – 45 działek na terenie Niechlowa;
ROD „ „Zabłocie” we Wrocławiu- pow. 10 ha zalana wodami rzeki Ślęży- 260 działek ogrodowych;
ROD „Archimedes” we Wrocławiu- pow. 1,3 ha i 44 działki wodami rzeki Ślęży;
ROD „ Bratek „ we Wrocławiu – pow. ok. 0,3 ha wodami rzeki Oława – 11 działek ;
Łączna powierzchnia ROD, które ucierpiały wynosi 24,60 ha i 646 działek
Dopiero po zejściu wody będzie możliwe oszacowanie szkód w infrastrukturze i mieniu działkowców. Okręgowy Zarząd PZD we Wrocławiu wskazuje, że niższy niż zakładano poziom rzeki Odry oraz wykonane zabezpieczenia nie doprowadziły jak dotąd do większych szkód na terenach ROD podległych terytorialnie temu okręgowi. OZ uprzedzał zarządy ROD, które uznano za możliwe do podtopienia aby zabezpieczyły dokumentacje ogrodowe, sprzęt biurowy oraz sprzęt i urządzenia ogrodnicze. OZ cały czas monitoruje sytuacje. Okręg do 7 października br planuje zebrać wszystkie aktualne stany, co w następstwie zostanie omówione na posiedzeniu OZ, celem podjęcia niezwłocznych i niezbędnych działań aby przywracać ogrody do normalnego funkcjonowania.
OZ PZD w Zielonej Górze z terenu województwa lubuskiego melduje o podtopionych 3 ROD z terenu Szprotawy. Jednakże w ciągu rzeki Bóbr zagrożenie występuje w miejscowości Małomice, Żagań, Nowogród Bobrzański, Krosno Odrzańskie, gdzie dociera fala wezbraniowa. Sytuacja dotyczy 13 ROD. W ciągu rzeki Odry zagrożonych jest na terenie województwa lubuskiego 17 ROD w miejscowości: Szlichtyngowa, Bytom Odrzański, Nowa Sól, Czerwieńsk.
Rzeka Nysa Łużycka jest zagrożeniem dla ROD z Gubina, gdzie może dojść do zjawiska cofki z rzeki Odry. Także 1 ROD w miejscowości Iłowa jest zagrożony wodami rzeki Czerna Mała, gdyż jest obawa o przekroczeniu stanu alarmowego.
Nadal sytuacja jest bardzo niebezpieczna i trudna do zweryfikowania z uwagi na istniejący stan zagrożenia oraz na skutek zniszczonej infrastruktury, która uniemożliwia przemieszczanie się i komunikację.
OZ Sudecki podaje, że w dniach 14-16 września br zostały dokonane wizje w terenie mające na celu przeprowadzenie spotkań z członkami zarządów ROD oraz oszacowanie strat powstałych w infrastrukturze ogólnej ROD oraz na działkach indywidualnych działkowców. Dotychczas zostały przeprowadzone przez pracowników Biura oraz członków Okręgowego Zarządu Sudeckiego PZD wizje terenów ROD w miejscowościach: Świdnica (13 ROD), Świebodzice (6 ROD), Wałbrzych (18 ROD), Bielawa (5 ROD), Jaworzyna Śląska (3 ROD), Karpacz (1 ROD)– blisko 40% wszystkich ROD w Okręgu Sudeckim.
Z uwagi na brak możliwości dojazdu do miejscowości najbardziej dotkniętych powodzią w których zlokalizowane są ROD tj. Międzylesie (2 ROD), Lądek-Zdrój (1 ROD), Stronie Śląskie (2 ROD), Bystrzyca Kłodzka (2 ROD), Kłodzko (5 ROD) - Biuro Okręgu pozostaje w stałym kontakcie telefonicznym z prezesami zarządów ROD. Z informacji otrzymanych od członków zarządów ROD w miejscowościach: Międzylesie, Stronie-Śląskie, Lądek-Zdrój, Kłodzko nie wystąpiły szkody na mieniu PZD i działkowców. Ogrody w powyższych miejscowościach zlokalizowane są w górnych partiach, bardzo często na pochyłych nieruchomościach gruntowych z dala od zbiorników i cieków wodnych, co uchroniło ROD od podtopienia i zalania terenów rodzinnych ogrodów działkowych. Biuro Okręgu w dniu 13 września br. przesłało do wszystkich zarządów ROD informację sms z prośbą o informowanie tut. Okręgu o przekazywanie na bieżąco aktualnej sytuacji w rodzinnych ogrodach działkowych. Na dzień dzisiejszy prócz licznych spotkań zostały również przeprowadzone rozmowy telefoniczne ze wszystkimi prezesami zarządów ROD co pozwoliło na wstępną ocenę skutków powodzi we wszystkich 129 ROD Okręgu Sudeckiego PZD.
Na chwilę obecna dało się ustalić najbardziej poszkodowane ROD : „Zgoda” w Bystrzycy Kłodzkiej, „Jantar”, „Kolejarz” „Panorama” z Dzierżoniowa, „Jarzynka’ z miejscowości Kamieniec Ząbkowicki zalany cały teren ogrodu – wysokość zalania sięga 1,5 metra, podobnie ROD „ Zdrowie” z Kamiennej Góry, ROD „Szarotka” w Lubawce także doznał szkód oraz „Kolejarz” w Pomianowie. ROD na terenie Świdnicy także poszkodowane : „Jabłoniec”, „Ks. Bolko”, „Relaks”, „Stokrotka”. W miejscowości Świebodzice ROD „Stokrotka” i „ Włókniarz” wystąpiły podtopienia.
OZ Sudecki aktualizując dane na dzień 30 września br wskazuje 41 poszkodowanych ROD o powierzchni ponad 20 ha i obejmującej 558 działek rodzinnych .
W związku z Uchwałą Nr 5/XXVI/2024 Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców z dnia 26 września 2024 r. w sprawie zasilenia Funduszu przeznaczonego na usuwanie skutków klęsk żywiołowych w ROD w związku
z powodzią z września 2024 roku - w dniu 27 września 2024 r. na podstawie Uchwały Nr 222/2024 Okręgowy Zarząd Sudecki PZD w Szczawnie-Zdroju podjął decyzję w sprawie zasilenia ww. Funduszu krajowego ze środków finansowych Okręgu Sudeckiego PZD w wysokości 100 tys. złotych – tj. 50% środków finansowych zgromadzonych na Okręgowym Funduszu Oświatowym. Środki finansowe zostały przekazane na konto bankowe Jednostki Krajowej PZD wskazane w powyższej uchwale KR PZD.
Na powyższym posiedzeniu organu Okręgu, zgodnie z Uchwałą Nr 303/2024 Krajowego Zarządu PZD z dnia 25 września 2024 roku w sprawie zadań dla okręgowych zarządów PZD z związku z powodzią 2024 roku, Okręgowy Zarząd Sudecki PZD podjął również Uchwałę Nr 224/2024 w sprawie realizacji zadań dla OZS PZD w związku z powodzią na mocy której powołał m.in. 3 zespoły trzy osobowe ds. oceny skutków powodzi, a ponadto:
- zlecił pobranie próbek gleby z ROD, które ucierpiały podczas powodzi, które zostaną przekazane na koszt Okręgu do badania,
- podjął decyzję o zakupie sprzętu, który pomoże ROD przy odbudowie infrastruktury ogólnej: agregat prądotwórczy, otwornica do gleby, wiertarka, szlifierka itp.
- skontaktował się z gminami oraz prywatnymi firmami, które bezpłatnie podstawią kontenery na odpady do poszkodowanych ROD. Gmina Świdnica podstawiła dodatkowe pojemniki w ubiegłym tygodniu.
- oczekuje się na podanie terminu spotkania z Wojewodą Dolnośląskim,
Z uwagi na brak możliwości oszacowania strat w niektórych ROD, zwłaszcza w przypadku sprawdzenia poprawności działania sieci wodnej i energetycznej, dokładniejsze dane zostaną przesłane w kolejnym meldunku.
W dniu 26 września br. 5 ROD z miejscowości Trzcianka z Okręgu PZD w Pile tj. ROD Malwa, Transportowiec, Słonecznik, Spółdzielca i Relaks przekazały dla poszkodowanych ROD Okręgu Sudeckiego: 8 osuszaczy, odkurzacz warsztatowy, pompę do wody, rękawice, łopaty, miotły, wiadra, środki czystości, wodę butelkowaną, słodycze dla dzieci, ręczniki papierowe, karmę dla zwierząt. Osuszacze powietrza oraz odkurzacz będą wypożyczane dla zarządów ROD celem łatwiejszego usunięcia powstałych szkód w ROD, a pozostałe ww. rzeczy rozdysponowane pomiędzy wszystkie ROD, które wymagaj takiej pomocy rzeczowej.
OZ Śląski PZD w Katowicach
Na terenie województwa śląskiego, OZ śląski wskazuje, że na terenie Tarnowskich Gór podtopiony zostały ROD „Wieczorka”, w Radzionkowie ROD „Jutrzenka”, w Nakle Śląskim ROD „Rozwój”.
Na terenie Gliwic i w Pyskowicach zalane zostały obszary 9 ROD. Zlany został także ROD „Chemik” w Żorach. Podobnie 3 ROD zlokalizowane w Czechowicach Dziedzicach tj.: „Lotos”, „Irys”, „Apollo Camping”.
OZ Śląski ponownie melduje zawiadamiając, że najgorsza sytuacja występuje na terenie ogrodów położonych w Czechowicach Dziedzicach, tj. ROD „Lotos” , ROD „Irys” oraz ROD „Apollo Camping”, gdzie łącznie ucierpiały 275 działek, zlokalizowanych na zatopionej powierzchnio obszarze blisko 13 ha. Złe informacje dotyczą także ogrodów położonych w Tychach, tj. ROD „Dalia” oraz „Pod Lasem” a także „Aronia”. Natomiast w Rudzie Śląskiej szkód doznał w części ROD „Zorza”, gdzie doszło do zalania węglowym mułem, trudnym do usunięcia a pochodzącym z hałdy pokopalnianej usytuowanej w sąsiedztwie ogrodu.
W dniu 24 września br OZ Śląski zawiadamia , że na terenach ROD zalanych lub podtopionych nie zalega już woda. Obecnie trwa akcja usuwania śmieci i błota z terenów ROD. Sytuacja ROD położonych w Tychach uległa poprawie( poza ROD Aronia ). W mieście Czechowice Dziedzice na terenie 3 ROD, gdzie wystąpiły duże szkody zarządy ROD przystępują do szacowania szkód. Na terenie ROD trwa akcja składowania i usuwania odpadów. W pomoc dla ROD zostały zaangażowane służby miejskie oraz wojsko. Jest deklaracja burmistrza miasta o zapewnieniu odbioru odpadów z terenu ROD. ROD Lotos w Czechowicach Dziedzicach oczekuje na serwis narzędzi w celu ustalenia sprawności rębaka, traktora koszącego, kosy o wartości zakupu 45tysięcy złotych w ramach Programu ARiMR, zatem pod znakiem zapytania jest trwałość projektu. Do oszacowania pozostają szkody wyrządzone w naprawie sieci energetycznej i w budynku biura. W ROD Irys w Czechowicach Dziedzicach doszło do zalania sprzętu sfinansowanego w ramach Programu ARiMR tj: rębak, traktor koszący, kosa, AED o wartości 52 tysiące złotych. ROD oczekuje na wycenę. Zniszczeniu uległa ponadto sieć energetyczna , gdzie szkody oszacowana na wartość 12 tysięcy złotych.
Ponadto OZ Śląski interweniuje w sprawie usunięcia mułu węglowego nadal zalegającego na terenie ROD Zorza w Rudzie Śląskiej. W ROD Aronia oszacowano wstępne koszty w naprawie alejek, instalacji elektrycznej oraz placu zabaw na wartość około 8 tysięcy złotych.
OZ PZD w Legnicy złożył raport, iż już w dniu 16 września br. rozpoczął wstępne rozeznanie ROD, które najbardziej zostały dotknięte klęską powodzi, bezpośrednio przez wylanie rzek, jak i podtopień wskutek nawalnych opadów.
W najgorszej sytuacji są nw. ROD:
ROD „Zarzecze” we Wleniu, w całości zalany – 106 działek, pow. działek 3,0544 ha (pow. ogólna ROD 3,3938 ha)
ROD „Krokus” we Wleniu – 121 działek, pow. działek 4,8490 ha, (pow. ogólna ROD 5,6301ha)
ROD „Wyzwolenie” w Lwówku Śląskim, w całości zalany - 510 działek, pow. działek 16,7100 ha, (pow. ogólna ROD 19,2335)
ROD „XXXV – Lecia w Lwówku Śląskim – zalane ok. 80% powierzchni głównego terenu ROD, w tym ok. 230 działek, powierzchnia ok. 4,5 ha
Zalane zostały także tereny wchodzące w skład:
ROD „Zdrowie” w Złotoryi – teren V przy ul. Rzecznej, zalane ok. 80 % powierzchni terenu, czyli ok. 2,5000 ha , ok. 70 działek (na 91)
ROD „Łużyce” w Lubaniu, teren nr 7 całkowicie zalany – 58 działek o łącznej powierzchni 2,2422 ha, powierzchnia ogólna terenu to 2,5795 ha
„Konwalia” w Legnicy zalane częściowo 3 tereny:
- teren Zalesie - 31 działek o łącznej pow. 1,1146 ha, z alejkami ok. 1,5 ha
- teren Zacisze - 12 działek o łącznej pow. 0, 4144 ha, z alejkami ok. 0,45 ha
- teren Tulipan - 7 działek o łącznej pow. 0,2938 ha, z alejkami ok. 0,33 ha
ROD „Szarotka” w Świerzawie - część terenu nr I – 5 działek, zalana powierzchnia działek i alejek ok. 0,1200 ha.
Podtopieniu uległy także następujące ogrody lub ich część, skutek spływu wody w niżej położone miejsca:
ROD „Malwa” w Bolesławcu – 2 działki, pow. ok. 0,0800 ha łącznie z częścią alei ogrodowej
ROD „Nizina Kaczawy” w Legnicy 1 sektor, brak danych
ROD „Śródmieście” w Legnicy – 55 działek o łącznej pow. 2,2980, pow. ogólna wynosi 2,4899 ha
ROD „Pod Pająkiem” w Legnicy – brak danych
ROD „Kolejarz” w Legnicy sektor „Lotnik” 70 działek o pow. 3,2165 ha.
Według informacji przekazywanych przez zarządy, uszkodzone zostały ogrodzenia zewnętrzne ROD i wewnętrzne pomiędzy działkami, bramy i furtki, ogrodowe sieci energetyczne, nawierzchnie alei ogrodowych. Wiele szkód ponieśli także działkowcy użytkujący działki, które uległy zalaniu, min. w wyposażeniu altan ogrodowych, urządzeń rekreacyjnych na działkach, zniszczeniu uległy także plony warzyw i trawniki. Na dzień dzisiejszy, zarządy informują, że brak jest możliwości dokładnego oszacowania strat, z uwagi na brak dostępu do zalanych części ogrodów, nadal znajdują się tam zastoiny wody. Niewątpliwie jednak zachodzi potrzeba zamawiania przez zarządy zalanych ogrodów dodatkowych kontenerów na odpady, na potrzeby uprzątania terenów ogólnych, jak i działek indywidualnych.
Zniszczeniu uległa świetlica w ROD „Wyzwolenie” w Lwówku Śląskim, której remont przeprowadzono z wykorzystaniem środków unijnych w ramach grantu ARiMR „Rozwój zielonej infrastruktury poprzez wsparcie ogrodów działkowych”. Zarząd już poinformował o tym fakcie oddział ARiMR we Wrocławiu. Służby miejskie obecnie nie udzielają pomocy ogrodom w wypompowywaniu wody z zalanych terenów, informując że w pierwszej kolejności udzielają pomocy, usuwając szkody na terenach zamieszkanych.
Łączne dane zebrane na dzień 1 października br., z 6 OZ PZD na terenie 4 województw wskazują na poszkodowane 98 ROD o powierzchni ponad 305 ha i blisko 8 tyś. działek. Dane nadal nie są ostateczne.
PREZES PZD
Warszawa dnia 1 października 2024 roku
