Komunikat Krajowej Rady z dnia 6 kwietnia 2016 r.
w sprawie odsetek obowiązujących w PZD
W związku z tym, że od 1 stycznia 2016 r. zmieniły się zasady ustalanie wysokości odsetek ustawowych, Krajowa Rada pragnie zwrócić uwagę, że wprowadzono trzy różne stawki tych odsetek. Wszystko to za sprawą ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1830). Informacja te jest szczególnie ważna dla zarządów ROD, które pobierają należne opłaty i dla działkowców, którym zdarza się z różnych powodów nie uiszczać ich terminowo.
Zmiana dotyczy m.in. sposobu obliczania wysokości odsetek ustawowych, w tym odsetek za opóźnienie. Do obrotu profesjonalnego została również wprowadzona nowa kategoria „odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych”, a na gruncie ordynacji podatkowej zmienią się zasady naliczania odsetek za zwłokę od zobowiązań podatkowych.
Krajowa Rada pragnie pomóc działkowcom i zarządom ROD bezpiecznie przejść przez labirynt nowelizacji i odnaleźć właściwą kategorię w zmienionej, ale tylko z pozoru skomplikowanej rzeczywistości prawnej.
Przepisy wyróżniają następujące rodzaje odsetek ustawowych:
- 5% - odsetki od sumy pieniężnej,
- 7% - odsetki za czas opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego,
- 9,5% - odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych.
1. 5% - odsetki kapitałowe
Odsetki kapitałowe stanowią przede wszystkim wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału, a także waloryzują jego wartość. Warto zaznaczyć, że odsetki kapitałowe należą się tylko wtedy, gdy wynika to z czynności prawnej, ustawy, orzeczenia sądu albo decyzji organu administracji publicznej. Jeżeli wysokość odsetek kapitałowych nie zostanie w inny sposób określona, należą się odsetki kapitałowe- ustawowe, które wynoszą 5%. Od dnia 1 stycznia 2016 roku wysokość odsetek ustawowych będzie stanowiła równowartość stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego, powiększonej o 3,5 punkty procentowe. Wysokość odsetek ustawowych – kapitałowych wyniesie zatem 5%.
Ta stopa procentowa nie dotyczy jednostek PZD, gdyż nie zaciągają one zobowiązań kapitałowych.
2. 7% - odsetki za opóźnienie
Odsetki za opóźnienie mają charakter sankcyjny. Zawsze wynikają bowiem z opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Ze względu na ten szczególny charakter, wierzyciel może skutecznie żądać ich zapłaty nawet w przypadku, gdy nie poniesie żadnej szkody oraz nawet wtedy, gdy opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Celem odsetek za opóźnienie jest sankcjonowanie braku zapłaty w przewidzianym terminie, a tym samym dyscyplinowanie dłużnika w dochowywaniu terminów płatności. Odsetki za opóźnienie bywają także nazywane, choć nie są to właściwe określenia, odsetkami karnymi lub odsetkami za zwłokę.
Od 1 stycznia 2016 r., w przypadku nieoznaczenia wysokości odsetek za opóźnienie, ich wysokość będzie wyższa od odsetek ustawowych i będzie wynosić równowartość stopy referencyjnej NBP oraz 5,5 punktów procentowych. Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie wyniesie zatem 7%.
Zgodnie z § 150 ust. 1 statutu PZD w przypadku nieopłacenia w terminie do 30 czerwca składki członkowskiej lub opłat ogrodowych w ustalonym przez walne zebranie ROD terminie, zarząd ROD obowiązany jest naliczyć odsetki ustawowe za zwłokę licząc od dnia następnego po ustalonym terminie. W związku z tym, jeżeli działkowiec spóźnia się z opłacaniem składek lub opłat ogrodowych zarząd ROD powinien naliczyć mu odsetki za zwłokę, które od 1 stycznia 2016 r. wnoszą 7%.
Przykład: termin płatności składki członkowskiej i opłaty ogrodowej został ustalony na dzień 30 czerwca 2016 r. Jeżeli działkowiec nie uiści opłat we wskazanym terminie, zarząd ROD od następnego dnia, czyli od 1 lipca 2016 r. nalicza odsetki za opóźnienie, które wynoszą 7 % w skali roku.
3. 9,5% - odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych
Szczególny reżim dotyczący odsetek został ustanowiony na gruncie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, mającej zastosowanie co do zasady do odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług pomiędzy szeroko rozumianymi przedsiębiorcami.
Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych wyniesie 9,5%.
Stawka ta nie dotyczy żadnych działań w Związku, ponieważ jako stowarzyszenie nie należymy do kręgu podmiotów, do których mają zastosowanie przepisy ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.
4. Odsetki od zaległości podatkowych
Do zaległości podatkowych powstałych od 1 stycznia 2016 r. stosuje się stawkę odsetek za zwłokę, która wynosi 8% kwoty zaległości w stosunku rocznym. Ordynacja podatkowa przywidziała jednak jeszcze trzy różne stawki odsetek. Pierwsze dwie, to są stawki preferencyjne (4% i 6%), trzecia natomiast jest stawką podwyższoną (12%).
- Skorzystanie ze stawki preferencyjnej, czyli 4% do zaległości podatkowych powstałych od 1 stycznia 2016 r. będzie możliwe pod warunkiem złożenia, samodzielnie, bez udziału organu podatkowego, korekty deklaracji w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji oraz zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.
- Stawka obniżona o połowę, czyli 4 % będzie także stosowana w odniesieniu do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r., pod warunkiem złożenia korekty deklaracji w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2016 r. i zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.
- W razie złożenia po 30 czerwca 2016 r. korekty ujawniającej zaległości podatkowe powstałe przed dniem 1 stycznia 2016 r. stawka odsetek za zwłokę wyniesie 3/4 stawki podstawowej, czyli 6%.
Podwyższona stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych wynosi 12% w stosunku rocznym. Stawkę tę będzie się stosowało jedynie w odniesieniu do zaległości w podatku od towarów i usług, w podatku akcyzowym oraz w cłach.
W interesie podatników jest więc jak najszybsza samodzielna weryfikacja deklaracji, złożenie korekty i zapłata zaległości. Pozwoli to na zastosowanie stawki obniżonej.
5. Odsetki za zwłokę z tytułu nieopłaconych składek ubezpieczeniowych
Odsetki za zwłokę z tytułu nieopłaconych składek ubezpieczeniowych nalicza się na zasadach i w wysokości określonych w Ordynacji podatkowej. Stawki są więc identyczne, jak te opisane w punkcie 4, czyli takie, jak stawki odsetek za zaległości podatkowe. Stawka podstawowa wynosi zatem 8%, stawki preferencyjne 4 % i 6%. Dotyczy to opłacanych po terminie zarówno składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, jak i fundusze pozaubezpieczeniowe (FP, FGŚP i FEP). Naliczanie odsetek rozpoczyna się od następnego dnia po dniu, w którym płatnik miał obowiązek ostatecznie dokonać wpłaty składek na rachunek bankowy ZUS. Kończy się je naliczać w dniu wpłacenia zaległości (łącznie z tym dniem).
Wysokość odsetek za zwłokę będzie ogłaszana w Monitorze Polskim przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Podstawy prawne:
- Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.),
- Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.),
- Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).
Krajowa Rada
Polskiego Związku Działkowców
Warszawa, dnia 6 kwietnia 2016 r.