Wykorzystanie odpadów kokosowych w ogrodnictwie jest stosowane na coraz szeroką skalę głównie ze względu na trwałą strukturę materiału oraz odpowiednie warunki powietrzno-wodne. Ponadto produkty kokosowe są przyjazne środowisku, ponieważ ich pozyskiwanie nie eksploatuje zasobów naturalnych, a zużyty materiał jest całkowicie biodegradowalny, więc nie ma problemu z jego utylizacją.
Podłoże do uprawy i produkcji rozsad
Do uprawy roślin stosuje się najczęściej frakcje pyłu kokosowego, charakteryzującego się dużą pojemnością wodną, z domieszką włókien decydujących o trwałej strukturze i odpowiedniej pojemności powietrznej podłoża. Produkty kokosowe mogą być stosowane jako podłoża jednorodne lub w mieszankach. Podłoże kokosowe jest dostępne w postaci kostek do produkcji rozsady oraz sprasowanych brykietów, balotów, a nawet wielkich big-bagów.
Praktycznym rozwiązaniem, zwłaszcza w uprawach amatorskich, jest wykorzystanie kokosowych krążków (dysków), które po podlaniu wypełniają całą doniczkę. Dla zaawansowanych ogrodników są w sprzedaży gotowe maty, jako alternatywa dla wełny mineralnej, do upraw hydroponicznych.
Podłoże kokosowe ma wiele zalet:
·długo utrzymuje swoją strukturę dzięki bardzo dobrej wytrzymałości na warunki sprzyjające rozkładowi związków organicznych,
·ma odczyn lekko kwaśny (pH 6,0-6,5) – czyli sprzyjający większości uprawianych roślin,
·jest również pozbawione wszelkich składników chorobotwórczych (sterylne).
Za główną wadę należy uznać stosunkowo duże zasolenie, wynikające z akumulacji pierwiastków (tj. chlor potas i sód) rozpuszczonych w morskiej wodzie, w pobliżu której rosną palmy kokosowe.
Kokos do ściółkowania
Mata produkowana z włókna łupin orzechów kokosowych doskonale nadaje się na materiał ściółkowy ze względu na dużą zawartość ligniny (substancji drzewnej), dzięki której jest bardzo sprężysta. Mocna struktura włókien w znacznym stopniu utrudnia wzrost chwastów. Ponadto porowata oraz sucha powierzchnia maty, stanowi przeszkodę dla ślimaków wpływając na ograniczenie ich występowania.
Podobne właściwości mają również chipsy kokosowe o zróżnicowanej frakcji łusek. Mogą również być stosowane do ściółkowania. Rozłożone wokół rabaty lub krzewów dają świetny efekt wizualny, niestety są bardzo lekkie i łatwo się przemieszczają.
Geotkaniny
Tkaniny i siatki o różnej gęstości oczek wytworzone z włókien kokosowych mogą być wykorzystywane do ochrony gleby narażonej na erozję np. do utrwalania powierzchni gruntu na skarpach oraz rowach melioracyjnych. Geotkaniny ograniczają erozję powietrzną i wodną, przyspieszając osiadanie gleby, zmniejszając ewaporację oraz pylenie jej fazy stałej. To doskonałe zabezpieczenie powierzchni gleb o zróżnicowanym ukształtowaniuterenu.
Okrycia i podpory dla roślin
Materiał kokosowy o gęstym splocie oczek nadaje się do zabezpieczania roślin w okresach chłodów. Tworzy odpowiednią warstwę izolacyjną, która całkowicie przepuszcza powietrze, dlatego można nią okrywać rośliny wrażliwe na mróz. Sprawdza się również jako osłona brył korzeniowych roślin uprawianych w pojemnikach.
Tkaniny kokosowe są również pomocne w uprawie pnączy. Odpowiednio zamocowany materiał ułatwia „wspinanie się” pędów, ważne zwłaszcza w początkowej fazie wzrostu.
dr inż. A. E. Michowska
