Korzenie polskiego ogrodnictwa działkowego sięgają znacznie wcześniej niż powszechnie się sądzi. Przez analogie krajów anglosaskich, zwłaszcza zaś Wielkiej Brytanii, ich źródeł można doszukiwać się w ogrodnictwie mieszczańskim. Dowodem na takie postrzeganie początków ogrodów działkowych w Polsce jest stanowisko wyrażone już w 1937 r. przez Władysława Lubawego w „Historii ogrodów działkowych w Polsce” wydanej w 1939 r. przez Centralny Związek Towarzystw Ogrodów Działkowych i Osiedli Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie.
Historia polskiego ogrodnictwa działkowego, pomimo podejmowania kolejnych prób naukowego opracowania ogólnego zagadnienia, w dalszym ciągu wymaga szerokich studiów źródłowych. Rozproszenie materiałów badawczych w ogrodach, okręgach PZD, licznych archiwach oraz w różnorodnej prasie i literaturze znacznie utrudnia zgłębienie tematu i opracowanie monografii tak grodów, jak i organizacji działkowych jakie funkcjonowały na przestrzeni lat. Brak wiedzy w tym zakresie negatywnie odbija się na postrzeganiu ogrodów w różnych kręgach społeczeństwa i władz naszego kraju, gdyż często kojarzone są jednoznacznie z powojennym ustrojem. Brak nam również szczegółowej wiedzy o ogrodach jakie funkcjonowały na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej, również dzieje niemieckich poprzedników ROD na Ziemiach Odzyskanych nie doczekały się poza nielicznymi wyjątkami szczegółowych opracowań. W końcu początki ruchu działkowego w Polsce, w dalszym ciągu postrzegane są przez pryzmat powtarzanych w literaturze ogólnych stwierdzeń, brak natomiast szczegółowych interdyscyplinarnych badań, które rzuciłyby światło na funkcjonowanie ogrodnictwa miejskiego w przededniu zorganizowanego ruchu działkowego na ziemiach polskich.
Niniejszy artykuł stanowi próbę podjęcia dyskusji w tym temacie oraz zachęcenia badaczy, jak również organizacji działkowych, do podjęcia w tym kierunku zdecydowanych i skoordynowanych działań, których szkicową propozycję nakreślił autor.
Autor: Łukasz K. Netczuk
